ถ้าทีมของคุณยิงคู่แข่งได้เกินสิบลูกในสองเกม เสียไปแค่สองลูก ชนะรวด โดยหนึ่งในนั้นเป็นทีมรองแชมป์จากครั้งก่อน แล้วยังรู้สึกหงุดหงิดกับผลงาน - เชิญอ่าน

ทีมชาติไทยเข้าสู่เอเอฟเอฟ ซูซูกิ คัพ ในฐานะแชมป์ 5 สมัย มากที่สุดในรายการ, แชมป์เก่า 2 สมัยติด(มีเพียงไทยและสิงคโปร์ที่ทำได้) แต่ก็มีข้อสงสัยในหมู่ชาติอาเซียน ว่าช้างศึกเชือกนี้จะยังแกร่งเหมือนเก่าหรือไม่ เมื่อ 4 คีย์แมนจากปี 2016 ไม่ได้มาร่วมทัพเนื่องจากติดภารกิจกับต้นสังกัดในยุโรปและญี่ปุ่น รวมไปถึงการเปลี่ยนตัวกุนซือ จาก เกียรติศักดิ์ เสนาเมือง มาเป็น มิโลวาน ราเยวัช

แค่เพียงเกมแรกของรอบแบ่งกลุ่ม อดิศักดิ์ ไกรษร ก็ยิงคนเดียวเท่ากับที่ ธีรศิลป์ แดงดา ยิงได้ทั้งทัวร์นาเมนต์ในปี 2016 ไทยเปิดรังขยี้ติมอร์ เลสเต 7-0 ไม่มีใครพูดถึง 4 สตาร์ที่ติดภารกิจในต่างแดนอีกแล้ว ไทยยังคงน่ากลัวสำหรับทุกชาติอาเซียน มีเพียงอาวุธเดียวที่พวกเห็นว่าช้างศึกยังขาดไป - ฟุตบอลแบบ Tik-Tok เข้าทำประตูด้วยการจ่ายบอลจังหวะเดียวรัว ๆ ที่เป็นภาพจำคู่กับโค้ชซิโก้

เข้าสู่นัดที่สอง วัดจากหน้าเสื่อแล้วเกมนี้อาจเป็นงานหนักที่สุดของแชมป์เก่า เมื่ออินโดนีเซียบุกมารีแมตช์นัดชิงที่ราชมังฯ ไทยยังคงยิงระเบิดเถิดเทิง เอาชนะไปด้วยสกอร์ 4-2 แต่แฟนบอลก็ยังมีความกังวลว่าทำไมเสียง่ายจังทั้งสองประตู รวมไปถึงสไตล์การเล่นที่ไม่ค่อยจะ ‘เดินหน้าฆ่ามัน’ เท่าที่น่าจะเป็น

ผ่านไปสองเกม ไทยนำเป็นจ่าฝูงของกลุ่มบี ประตูได้เสียนำลิ่ว ตำแหน่งดาวซัลโวแทบจะอยู่ในมือ อดิศักดิ์ ไกรษร ไปแล้วครึ่งตัว - แต่ก็ยังมีแฟนบอลบางส่วนไม่สบายใจกับผลงานทัพช้างศึกอยู่ดี

ถึงตรงนี้ผู้เขียนเชื่อว่า บางทีปัญหาอาจไม่ได้อยู่ที่ผลงานของทีมเสียแล้ว จึงมีคำแนะนำการปรับตัวปรับใจมาฝาก เพื่อการชมและเชียร์อย่างสบายใจ

1.ไทยเป็นทีมที่เหนือกว่า
แม้ ‘สอบไล่’ ของมิโลวาน ราเยวัช จะอยู่ที่เอเชียนคัพ 2019 แต่เขาและทีมงานไม่สามารถตั้งเป้าหมายอื่นใดต่ำกว่าตำแหน่งแชมป์ เพราะความคาดหวังของแฟนบอลที่ค้ำคออยู่ - แล้วความคาดหวังนี้มาจากไหน?

นอกจากความรู้สึกว่าไม่อาจยอมให้ผลงานทีมชาติไทยถอยหลังลงมาได้ แน่นอนว่าส่วนหนึ่งเป็นเพราะทุกคนต่างรู้แก่ใจว่า ฟุตบอลไทยในวันเวลานี้ อยู่เหนือเพื่อนร่วมภูมิภาคย่อยในแทบทุกมิติ ไทยลีกเป็นลีกอันดับหนึ่งของอาเซียนอย่างไม่มีใครเถียง ผู้เล่นไทยในลีกก็ควรจะมีคุณภาพเหนือกว่าชาติอาเซียนอื่น ๆ ไปด้วย

เมื่อบวกกับผลงานของผู้เล่นระดับดาวดังของหลายชาติอาเซียนที่มาเล่นในไทยลีกแล้วส่วนใหญ่แทบไม่ได้สร้างความโดดเด่นเหนือผู้เล่นไทย ยิ่งสร้างมาตรวัดความต่างให้ชัดเจน

2. ไทยเล่นอย่างทีมที่เหนือกว่า
แฟนบอลไทยอาจคุ้นเคยกับสไตล์การเล่นแบบ ‘ขอให้ข้าได้สู้’ ที่ช้างศึกทำมาตลอดหลายปี ภาพนักเตะวิ่งลืมหายใจ ไล่ทุกจังหวะ เปิดหน้าบุกแหลกเพื่อหาโอกาสทำประตูให้มากที่สุด ที่เราต้องปรบมือให้แม้จะลงเอยด้วยพาดหัว ‘สุดต้าน’ ‘เต็มที่แล้ว’ ‘สู้ขาดใจ’ ‘ไล่ไม่ทัน’ ฯลฯ อาจจะยังติดตา

แน่นอนว่าวิธีการเล่นแบบนี้ไม่ได้ออกแบบมาให้ได้ใจแฟนเฉย ๆ แต่นั่นคือวิธีเล่นของทีมที่มีศักยภาพเป็นรอง แท็คติกเป็นรอง ทักษะผู้เล่นเป็นรอง ก็ต้องใส่อย่างอื่นลงไปทดแทนเพื่อสร้างโอกาสชนะให้ตัวเอง

ตัดภาพมาที่ราชมังคลากีฬาสถาน ขณะที่ทีมชาติไทยออกนำติมอร์ เลสเต ไปสุดกู่ 6-0 มากกว่าสกอร์ที่ยิงขาด รูปเกมที่เอาอยู่ทุกกระบวน คือ ‘ภาษากาย’ ของช้างศึก ถ้าใครจำได้ว่าครั้งสุดท้ายที่ได้เห็นช้างศึกนำคู่แข่งขาดลอยในครึ่งหลังโดยไม่เหนื่อยหอบ เสื้อไม่เลอะ ชายเสื้อยังอยู่ในกางเกงเรียบร้อยดี ก็อยากให้เล่าให้ผู้เขียนฟังบ้างเพราะจำไม่ได้จริง ๆ

มิโลวาน ราเยวัช ไม่มีเวทย์มนตร์อะไรมาจากยุโรปตะวันออก เขาเพียงสอนให้ทีมชาติไทยที่ศักยภาพตัวต่อตัวไม่ได้แพ้ใครในภูมิภาค รู้จักการเอาชนะด้วยการยืนตำแหน่ง(positioning) - ในสนามมีบอล 1 ลูก ครอบครองได้ทีละคน แต่เกมการยืนตำแหน่งนั้น ทั้ง 22 คนเล่นอยู่ตลอดเวลา แพ้ชนะกันอยู่ตลอดเวลา

เมื่อยืนถูก เคลื่อนที่ถูก ก็จะไม่มีพื้นที่ให้คู่แข่งเข้าทำ ทำได้เพียงครองบอลอยู่ในพื้นที่ที่อีกฝ่าย ‘ยอม’ ให้อยู่เท่านั้น ก่อนจะลงเอยด้วยการยิงไกลเอาดาบหน้า ลงเอยด้วยทีมที่พ่ายแพ้มีสถิติครองบอลเหนือกว่า สร้างโอกาสยิงมากกว่า สับไกยิงมากกว่า - ให้นักข่าวเอาไปเขียนหลังเกมว่า ‘ถึงแพ้แต่สู้ได้!’ อะไรทำนองนี้

ซึ่งในระดับอาเซียน ถ้าแพ้มาแล้วบอกว่าสู้ได้ดีแล้วนะ แฟนบอลไทยคงไม่รับฟังอีกแล้ว - เขาก็เลยเล่นเพื่อชนะ เท่านั้นเอง

3. ไทยเล่นเพื่อเป็นแชมป์
นอกจากภาษากายของนักเตะ ทุกครั้งที่ทีมชาติไทยทำประตูติมอร์ เลสเต ได้ ทีมถ่ายทอดสดก็จะตัดภาพมาที่มิโลวาน ราเยวัช - และต้องเขินจนตัดภาพหนีไป ซ้ำแล้วซ้ำเล่า เพราะกุนซือเลือดเซิร์บไม่ได้แสดงอาการดีใจ พอใจ ไม่พอใจ ฯลฯ อะไร สีหน้ายังไม่เปลี่ยนด้วยซ้ำ รอยยิ้มของเขามีให้อดิศักดิ์ ไกรษร เมื่อถูกเปลี่ยนตัวออกหลังยิงคนเดียวหกลูกเท่านั้น - เหมือนกับว่ากำลังคุมซ้อมมากกว่าคุมแข่ง

ทีมชาติไทยยังคงเล่นคุมโซนต่ำไม่ดันสูง ไม่บีบพื้นที่ต่อไปในเกมเอาชนะอินโดนีเซีย 4-2 เรายังไม่ได้เห็นการไล่บดบี้พื้นที่เล่นของคู่แข่งอย่างเอาเป็นเอาตาย ไม่ต้องไปพูดถึงการเซ็ตเกมรุกจ่ายบอลจังหวะเดียวรัว ๆ เคลื่อนตัวขึ้นไปด้วยกันเป็นแผง และทีมชาติไทยยังคงจบแมตช์แบบไม่หอบเป็นนัดที่สอง ผลงานเข้าเป้าทั้งสองนัด

ถึงจุดนี้หลายคนอาจจะพอมองออกแล้วว่าราเยวัชต้องการรักษาสภาพความฟิตของผู้เล่นในระยะยาว เพราะทีมของเขามีเป้าหมายชัดเจนว่าต้องเป็นแชมป์ แผนที่ใช้จะต้องออกแบบเพื่อเล่น 4 นัดรอบแบ่งกลุ่ม

ตามด้วย 2 นัดรอบรองชนะเลิศ และ 2 นัดรอบชิงชนะเลิศ ความฟิตของผู้เล่นไม่ใช่สภาพจิตใจที่กระตุ้นจุดประกายเอาได้ แต่เป็นทรัพยากรที่มีจำกัด ต้องจัดสรร คำว่า ‘ทำวันนี้ให้ดีที่สุด’ นับว่าไร้เดียงสา เมื่อวันพรุ่งนี้จะมีแต่ยากขึ้นเรื่อย ๆ

การส่งทรัพยากรผู้เล่นลงไปวิ่งตีนแตกให้แฟน ๆ ประทับใจ จึงไม่ใช่ทางเลือกสำหรับทีมที่มีเป้าหมายจะเล่นจนครบ 8 นัดแล้วชูถ้วยแชมป์

โยฮัน ครัฟฟ์ เคยกล่าวกับผู้บริหารของบาร์เซโลนาเมื่อครั้งกลับมาปฎิวัติทีมสู่ความยิ่งใหญ่ ว่า สโมสรต้องเลิกมองตัวเองเป็น ‘เหยื่อ’ หรือผู้ถูกกระทำ หากหวังจะก้าวสู่ความยิ่งใหญ่ ความเป็นเหยื่อขัดแย้งกับความเป็นแชมป์ เป็นผู้ชนะสูงสุด

บางทีเราเองในฐานะคนดูก็ต้องพยายามปรับตัวให้เข้ากับสถานะ ‘ทีมที่เหนือกว่า’ บ้าง อะไรที่เคยทำอาจจะไม่ทำแล้ว อะไรที่เคยดี อาจจะไม่ดีแล้ว

อย่างการคว้าแชมป์ เอเอฟเอฟ ซูซูกิคัพ สามสมัยติด ที่เรากำลังพยายามอยู่ ก็ไม่เคยมีใครทำได้มาก่อนนะครับ