ไม่บ่อยที่เราจะเห็นบอสใหญ่อาร์เซนอลในมาดอื่นนอกจากคุม ทีมในสนาม นี่คือบทสัมภาษณ์สุดเอ็กซ์คลูซีฟจากแม็กกาซีนเมืองน้ำหอมที่จะทำให้คุณเข้า ใจความเป็น “อาร์แซน เวนเกอร์” มากยิ่งขึ้น

นอกจากนั่งตอบคำถามสื่อมวลชนในห้องแถลงข่าวก่อนการแข่งขัน, ดูแลนักเตะในการฝึกซ้อม หรือคุมทีมข้างสนามให้กับอาร์เซนอล ยักษ์ใหญ่แห่งเวทีพรีเมียร์ลีกอังกฤษ หลายคนอาจจะไม่คุ้นชินกับการเปลี่ยนบทบาทมาเป็นนายแบบของกุนซือมาดละเมียด อย่างอาร์แซน เวนเกอร์

นิตยสารเลอกิ๊ป สปอร์ต แอนด์ สไตล์ ฉบับล่าสุด จับเอาบอสใหญ่ของทีมตราปืนโตมาสวมบทบาทนายแบบรุ่นใหญ่ กับลีลาที่ไม่ธรรมดา พร้อมด้วยบทสัมภาษณ์ที่อัดแน่นด้วยสาระและแนวคิดการทำทีมในแบบของเวนเกอร์ ผ่านการร้อยเรียงของ เอริค บีเดอร์แมน บรรณาธิการของเล่ม

วันนี้ โกล ประเทศไทยขอหยิบยกบทสัมภาษณ์สุดพิเศษ ของกุนซือ 19 ปี อาร์เซนอลชิ้นนี้มาเรียบเรียงให้แฟนปืนใหญ่ของไทยได้ติดตามกัน จะเป็นอย่างไรกันบ้างนั้น ค่อยๆ ไล่อ่านกันไปได้เลย

บทสัมภาษณ์ : อาร์แซน เวนเกอร์
โดย : เอริค บีเดอร์แมน
เรียบเรียง : โกล ประเทศไทย
ภาพจาก : L’Equipe’s Sport & Style magazine

เข้าชมภาพในแฟชั่น SET นี้ได้ที่ www.sportetstyle.fr/ 

อาร์แซน, ถ้าเราบอกคุณถึงตัวเลข 6945 วันนี้ ณ วันที่ 9 ตุลาคม คุณนึกถึงอะไร?

AW: ไม่นะ...ไม่ได้นึกถึงอะไรเลย

เราจะบอกคุณว่า คุณคุมทีมอาร์เซนอลมา 6945 วัน ซึ่งถือว่าเป็นจำนวนที่มากที่สุด มากกว่าการเอาจำนวนวันคุมทีมของผู้จัดการทีมทั้งพรีเมียร์ลีกตอนนี้มารวมกัน ซะอีก

AW: จริงเหรอ? ถ้าคุณเก่งคำนวนขนาดนั้น แล้วมันคิดเป็นกี่วินาทีกันล่ะ (หัวเราะ)

ง่ายๆ ก็ 6945 x 24 x 3600 ไง!

AW: เอาล่ะๆ สำหรับผมนะ มันไม่ได้พิเศษอะไรมากมายไปกว่าการทำงานเพื่ออนาคต ผมมักจะอยู่กับมัน มีการวางแผน มีการแพลนทุกอย่างล่วงหน้า ความสัมพันธ์ระหว่างผมกับเวลามันเต็มไปด้วยความวิตกกังวล และผมมักจะต่อสู้กับมัน นั่นคือเหตุผลหลักๆ ที่ผมไม่สนใจอดีตเท่าไหร่นัก

คุณพูดว่าคุณวิตกกังวลเหรอ, ทำไมล่ะ?

AW: ผมมักจะกลัวความ “ไม่พร้อม” ในทุกๆ อย่าง กลัวความผิดพลาดในสิ่งที่วางแผนเอาไว้ ผมจึงมีความสุขกับการใช้เวลาอย่างคุ้มค่า พูดก็พูดเถอะ ผมมักจะกลัวเมื่อเวลามองย้อนกลับไปในอดีต จมปลักอยู่กับหลายๆ อย่าง คือแบบนี้นะ ทางเดียวที่เราจะชนะเวลาได้คือพยายามไม่มองกลับไปในอดีต ถ้าคุณทำ มันจะทำให้คุณเห็นว่าคุณผิดพลาดอะไรมาบ้าง และมันจะเกิดความรู้สึกผิดกับคุณ

แปลว่าคุณสามารถใช้คำว่าวิตกกังวล อธิบายเรื่องราวของทั้งวันพรุ่งนี้ และเมื่อวานได้อย่างนั้นหรือ?

AW: ช่วงเวลาที่มนุษย์เราจะมีความสุขช่วงเวลาเดียวคือ “ปัจจุบัน” อดีตทำให้คุณรู้สึกผิดหวังหรือเสียใจ ส่วนอนาคตทำให้คุณรู้สึกไม่แน่นอน, ผมเชื่อว่าคนเราเข้าใจเรื่องพวกนี้จึงสร้างศาสนาขึ้นมา สิ่งเหล่านี้จะคอยให้อภัยคุณในเรื่องที่คุณทำผิดพลาดในอดีต และคอยบอกกับคุณว่า อย่าไปกังวลกับอนาคต เพราะเราจะได้ไปสวรรค์ คือทุกอย่างมันสร้างให้คุณเชื่อมั่นในปัจจุบันมากที่สุด ประมาณนั้น

แนวคิดของคุณเกี่ยวกับมนุษย์และศาสนามันดูแปลกจากลุคของคุณมากๆ โดยเฉพาะตอนวัยรุ่น คุณบอกเราได้มั้ยว่าในสมัยนั้นคุณอ่านหนังสือสวดมนต์เพื่อช่วยให้ทีมคุณชนะ?

AW: น่าเสียดายที่มันไม่ค่อยเวิร์คสำหรับทุกๆ วันนี้นะ (หัวเราะ) แต่ผมว่ามันก็เป็นเรื่องที่ดีนะ เพราะมันบอกให้ผมรู้ว่าทีมของผมไม่ต้องพึ่งพระเจ้าเท่าไหร่ในการเล่นเพื่อ ชนะ

ในความสัมพันธ์ของคุณกับความเป็นปัจจุบัน, เกมการแข่งขัน การเป็นผู้จัดการทีม มันทำให้คุณรู้สึกถึงความมีอำนาจเล็กๆ หรือไม่? เพราะคุณเป็นคนสร้างทีม สร้างรูปแบบการเล่น หรือวางแผนต่างๆ

AW: ในแง่ของศาสนา, เราเคยรู้กันว่าพระเจ้าสร้างมนุษย์ แต่ในเรื่องนี้ ผมเป็นเพียงแค่ผู้แนะนำและผลักดันเท่านั้น ผมเป็นผู้แนะนำคนอื่นๆ ให้แสดงพลังที่พวกเขามีอยู่ภายในตัวตนของพวกเขาออกมา ผมไม่ได้เป็นคนสร้างอะไรนะ ผมแค่เป็นผู้อำนวยความสะดวกให้กับผู้คนที่จะแสดงพลังสวยงามออกมา 

ผมจำกัดความตัวเองว่าเป็นผู้ชี้ทางที่ดี การต่อสู้ที่ไม่สิ้นสุดในธุรกิจหรืออาชีพนี้ของผม ก็คือการทำให้นักเตะของผมปลดปล่อยพลังที่แท้จริงของพวกเขาออกมา หลายคนอาจจะมองว่าผมซื่อๆ แต่ความซื่อเหล่านั้นมันอนุญาตให้ผมได้มีความเชื่อ และหลายต่อหลายครั้งมันก็ถูกพิสูจน์ว่าผมเชื่อในสิ่งที่ถูกต้อง 

แต่ก็ไม่เสมอไป?

AW: บางครั้ง ผมก็ยอมรับว่าผมไม่สามารถสร้างความเป็นนักเตะที่ดีที่สุดให้กับคนคนหนึ่งได้ มันทำให้ผมมีโอกาสในการวิเคราะห์ที่ผมเคยล้มเหลว

เมื่อสักครู่ที่ผ่านมา, ตอนที่คุณกำลังเตรียมแต่งตัวมาถ่ายภาพกับเรา, มีช่วงแว้บหนึ่งที่ผมย้อนนึกไปถึงคำพูดของมีร์เซีย ลูเซสคู ผู้จัดการทีมชัคตาร์ โดเนทส์ก ที่เคยกล่าวไว้เกี่ยวกับคุณว่า “อาร์แซนคือผู้ดี, เขาไม่ใช่คนทำงานแบบบ้าพลังเหมือนเซอร์อเล็กซ์ เฟอร์กูสัน หรือบุคลิกก้าวร้าวแบบ โชเซ มูรินโญ เขาพยายามที่จะอยู่เหนืออะไรแบบนั้น” คุณคิดเห็นอย่างไรกับคำกล่าวนี้

AW: ผมไม่ปฏิเสธว่าผมค่อนข้างให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ แต่อย่างไรก็ตาม ผมไม่ได้รู้สึกว่าตัวเองเป็นผู้ดีอะไร  ถ้าคุณมาอยู่กับผมคุณจะเข้าใจได้ (หัวเราะ) ผมพยายามที่จะซื่อสัตย์กับทุกๆ อย่างที่สำคัญในชีวิต และพยายามส่งต่อความเชื่อเหล่านี้ให้คนอื่นๆ รอบข้าง ในตลอดระยะเวลา 30 ปีของการเป็นผู้จัดการทีมฟุตบอล ผมไม่เคยแม้สักครั้งที่จะบอกลูกทีมว่าให้ฉีดยาเพื่อรักษาอาการบาดเจ็บ ผมไม่เคยบอกพวกเขาว่าต้องใช้ยาหรือสิ่งกระตุ้นใดๆ ที่จะทำให้ผลงานของพวกเขาดีขึ้น ซึ่งผมภูมิใจในเรื่องอะไรแบบนี้นะ

เรื่องจริงอย่างหนึ่งที่เราเห็นก็คือ, คุณอยู่ที่อังกฤษ และคุณมักจะดูดีทุกครั้งในการแต่งตัว ซึ่งเรามักจะเห็นที่ได้ที่ม้านั่งสำรองทุกๆ วันแมตช์เดย์

AW: เพราะผมรู้สึกว่าผมต้องให้เกียรติในอาชีพและวงการของผม มันคือภาพลักษณ์ที่จะสะท้อนถึงสโมสรของผม สิ่งที่ผมคิดคือ ฟุตบอลคือการเฉลิมฉลองอย่างหนึ่ง และในเมือผมมาจากฝรั่งเศส ก็ต้องมีกันบ้าง (หัวเราะ)

ผมชอบที่จะเห็นผู้จัดการทีมทั้งหลายแต่งตัวกันอย่างดูดีในทุกๆ สุดสัปดาห์ที่นั่น (อังกฤษ) และถ้าพวกเขามีทัศนคติที่จะบอกลูกทีมว่า “เอาล่ะ พวกคุณฟังนะ, ภารกิจของเราคือสร้างการเฉลิมฉลองให้เกิดขึ้นให้ได้กับแฟนๆ ในช่วงเวลานี้” ผมจะรู้สึกว่ามันใช่เลย ผมมีความคิดแบบนั้น ผมต้องการให้แฟนๆ ตื่นขึ้นมาในวันสุดสัปดาห์และพูดว่า อาร์เซนอลมีแข่งวันนี้ เราจะต้องมีช่วงเวลาที่ยอดเยี่ยมแน่ๆ มันเป็นอะไรที่ทำให้พวกเขาคิดว่าเป็นเรื่องดีๆ ที่จะเกิดขึ้นในชีวิตเขาวันนั้น และสโมสรใหญ่ๆ ก็ควรจะมีความมุ่งหวังในแบบเดียวกันนี้

ช่วงเวลาดีๆ ที่แฟนๆ จะได้ใช้ร่วมกันที่เอมิเรตส์ สเตเดี้ยม ดูเหมือนจะเรียบง่ายกว่าสมัยตอนอยู่ไฮบิวรี่ใช่ไหม?

AW: ผมคิดว่าความคาดหวังของแฟนๆ มีมากขึ้นนะ ความหมายของคำว่าความสุข คือการมาดูว่า คุณต้องการอะไร และคุณมีอะไรคือผมคิดว่าแฟนๆ ของอาร์เซนอลเนี่ย เมื่อเราจบด้วยตำแหน่งที่ 4 พวกเขาจะพูดว่า “เฮ้, เราจบท็อปโฟร์มา 20 ปีติดแล้ว เราเบื่อ เราต้องได้แชมป์ซักทีสิ” พวกเขาไม่สนใจเลยว่าทีมอย่างแมนเชสเตอร์ ซิตี้ หรือ เชลซีทุ่มเงินกว่า 300-400 ล้านยูโร พวกเขาแค่ต้องการจะเอาชนะคู่แข่งเท่านั้น คุณลองคิดกลับกันดูนะ ถ้าสมมติเราจบอันดับ 15 ติดต่อกัน 20 ปี พวกเขาคงจะแฮปปี้น่าดู ถ้าวันหนึ่งคุณขยับมาจบอันดับ 4

ดูเหมือนจะไม่ใช่แค่แฟนๆ ที่ใจร้อน แม้แต่เธียร์รี อองรีเองก็บอกผ่านสกาย สปอร์ตว่าอาร์เซนอลต้องคว้าแชมป์ในซีซั่นนี้ คุณคิดว่าอย่างไร?

AW: คำว่า “ต้อง” นี่ผมว่าอันตรายมากนะ เช่น คนเรา “ต้อง” ตายไม่วันใดก็วันหนึ่ง ผมอยากเปลี่ยนจาก “ต้อง” เป็น “ต้องการ” ดีกว่า ถ้าคุณบอกผมว่า “คุณต้องออกไปเที่ยวข้างนอกคืนนี้นะ” คือถ้าผมไม่ได้อยากไปมากนักล่ะ มันก็จะเป็นคนละอารมณ์กับคำว่า “คุณต้องการออกไปเที่ยวข้างนอกคืนนี้ไหม?” ผมก็จะบอกว่า “ไปสิ ผมอยากไป” คือมันดีกว่า “ต้อง” เยอะมากนะ คือมันดูอึดอัดเกินไปน่ะ

แต่อย่างน้อย, พวกเขาก็พูดมันออกมานะ....

AW: คือผมมองแบบนี้, เสน่ห์ของกีฬาอย่างหนึ่งคือทุกๆ คนต้องการชนะ แต่จะมีเพียงฝั่งเดียวหรือคนเดียวที่จะเป็นผู้ชนะ ถึงคุณจะจับมหาเศรษฐี 20 คนมาเป็นเจ้าของสโมสรในพรีเมียร์ลีกทั้ง 20 ทีม ยังไงๆ มันก็จะมีแชมป์เพียง 1 ทีม และ 19 ทีมต้องผิดหวังอยู่ดี ปู่ของผมเคยกล่าวเอาไว้ว่า “ฉันไม่เขาใจเลย คนวิ่งแข่งกัน 100 เมตร คนชนะวิ่งได้ 10.1 วินาที ส่วนคนแพ้วิ่งได้ 10.2 วินาที แต่พวกเขาก็เร็วทั้งคู่ไม่ใช่เหรอ อะไรคือสาระสำคัญของมันกันล่ะ?”

ทุกวันนี้เราเชิดชูคนที่วิ่งได้ 10.1 วินาทีมากกว่าอีกคนที่วิ่งได้ 10.2 แต่ทั้งคู่ก็เร็วเหมือนกันถูกไหม? นี่คือมุมมองที่อันตรายในการแข่งขันกีฬา คือเราอยู่ในยุคที่ทุกคนบูชาแต่ผู้ชนะ โดยไม่สนใจว่าสิ่งนั้นมันมีวิธีการหรือที่มาที่ไปอย่างไร สมมติอีก 10 ปีต่อมาเราค้นพบว่าคนชนะนั้นโกง ซึ่งมันก็สายไปแล้ว เพราะคนที่แพ้ก็ผิดหวังไป ไม่ได้รับการยอมรับใดๆ อยู่ดี 

คุณกำลังบอกว่าคุณต้องการให้เกิด “แฟร์เพลย์” ?  

AW: จริงๆ ผมก็ไม่ใช่คนแฟร์เพลย์เต็มร้อยหรอก ทุกๆ คนก็อยากชนะและเกลียดความพ่ายแพ้ด้วยกันทั้งนั้น มันยากมากสำหรับผมที่จะเล่นแบบขาวสะอาดร้อยเปอร์เซ็นต์ ด้วยอะไรก็ตามเหล่านั้น มันก็เคยทำให้ผมยังคงเป็นผู้จัดการทีมคนเดียวที่คว้าแชมป์ได้โดยไม่แพ้ใคร เลยในฤดูกาล แต่สำหรับผมแล้ว แฟร์เพลย์มันดีในแง่ของภาพลักษณ์ในวงการกีฬา

สิ่งหนึ่งที่ผมชื่นชอบในกีฬา ซูโม่ ของญี่ปุ่น คือเมื่อแข่งขันเสร็จ ผู้ชนะจะไม่ดีใจจนออกนอกหน้า เพื่อให้เกียรติผู้แพ้ ซึ่งอะไรเหล่านี้มันหาไม่ได้ในประเทศอื่นๆ 

คุณกลายเป็นคนอังกฤษไปตั้งแต่เมื่อไหร่เนี่ย? 

AW: คือผมรู้สึกว่านี่คือประเทศแห่งความจริงใจ ที่นี่ไม่กลัวที่จะแสดงออก หลายคนจริงใจที่จะพูดว่า “ฉันรักมัน” ให้กับทุกๆ อย่างที่รู้สึก คนที่นี่คิดอะไรบอกไปอย่างนั้น ใส่เต็มที่

อดีตดาวเตะชื่อดังของคุณก็ยังคงอยู่ในอังกฤษหลังแขวนสตั๊ด นักเตะอย่างโรแบร์ ปิแรส, ปาทริค วิเอรา หรือเธียร์รี อองรีก็เช่นกัน แล้วคุณล่ะ จะเป็นชาวลอนดอนตลอดไปเลยไหม?

AW: ผมยังไม่ได้ตัดสินใจนะ แต่สิ่งหนึ่งที่ชัวร์ก็คือผมจะอยู่กับอาร์เซนอลตลอดไปจนกระทั่งวันสุดท้าย ของสัญญาบนหน้ากระดาษ ผมจินตนาการไม่ออกว่าผมจะไปเป็นผู้จัดการทีมให้กับสโมสรอื่นเลย

ชัวร์?

AW: เกือบชัวร์ (หัวเราะ) คือถ้าพรุ่งนี้อาร์เซนอลบอกขอบคุณและลาก่อนกับผม ผมก็คงบอกไม่ได้ว่าผมจะหยุดหรือผมจะเลิกทำอาชีพนี้หรือไม่ แต่ที่แน่ๆ คือถ้าจะเดินหน้าต่อในอาชีพนี้มันก็คงไม่ใช่ที่อังกฤษแน่นอน

คุณคิดว่าการเรียนรู้สำคัญกว่าการฝึกสอนไหม?

AW: ถ้าเทียบกัน, ผมไม่รู้สึกว่าต้องการการเรียนรู้เท่ากับต้องการชัยชนะ แต่สำหรับผู้จัดการทีมแล้ว เราต้องให้ความรู้ สิ่งที่สวยงามอย่างหนึ่งของอาชีพอย่างเราๆ คือพยายามที่จะดึงสิ่งที่ดีงามออกมาจากตัวของใครบางคน ผมว่าเราต่างโชคดีนะที่ได้พบกับใครต่อใครหลายคนที่เชื่อในตัวเรา และนำพาเราไปข้างหน้า ตามข้างถนนต่างๆ ล้วนเต็มไปด้วยคนที่มีความสามารถมากมาย แต่พวกเขากลับไม่โชคดีพอที่จะเจอคนที่ค้นพบพวกเขา ผมคิดว่าผมคือคนที่คนคนนั้น ที่จะมอบโอกาสให้

ให้คุณเลือกช่วงเวลาที่ยอดเยี่ยมในชีวิตการเป็นผู้จัดการทีมของคุณ?

AW: มาลอนดอนและถูกตั้งคำถามอย่างเต็มพิกัด, แชมป์ลีกครั้งแรก, คว้าดับเบิ้ลแชมป์ครั้งแรก, ก้าวข้ามผ่านคำว่า “อาร์แซนไหน?” สู่การเป็นคำว่า “ผู้บุกเบิก”, เป็นโค้ชนอกสหราชอาณาจักรคนแรกๆ ที่ประสบความสำเร็จในอังกฤษ ประมาณนี้ 

ช่วงเวลาที่ยอดแย่ล่ะ?

AW: ถูกตั้งคำถามทุกๆ ครั้งหลังจากทีมแพ้ แม้ว่าเราจะพยายามอย่างสุดความสามารถแล้วก็ตาม คือบางทีเราก็ต้องบาลานซ์ เดิมพันระหว่างแรงกดดันมหาศาลกับชัยชนะอันหอมหวาน วันนี้ ผมต้องนิ่งขึ้น เฉยชาขึ้นกับคำถามเหล่านั้น และอย่างที่บอก ผมเข้าใจมาแทบจะหมดทุกอย่างแล้ว ผมทำดีแค่ไหนแต่ถ้าพลาดก็เจ็บปวดอยู่ดี

นั่นคือสาเหตุที่คุณไม่ค่อยจะอยากเจอกับพวกสื่อมวลชนหรือเปล่า?

AW: แน่นอนสิ หรือคุณรู้จักใครที่เวลาตื่นขึ้นมาตอนเช้าแล้วบอกคุณว่า “เฮ้, วันนี้ผมอยากโดนแส้ฟาดซัก 50 ที” บ้างล่ะ? (หัวเราะ)